BUDAPEŞTE GEZİ REHBERİ

Tahmini okuma süresi: 10 dakika

Budapeşte, 2016 Kış Gezimizin ilk şehriydi. Soğuğun böylesini Avrupa’da ilk defa görüyorduk. Güneş kendisi ara ara nazlı nazlı gösteriyordu. Ama yine de Budapeşte’de Ocak ayında içlik olmadan dolaşmak neredeyse imkansızdı diyebilirim. Biz Budapeşte gezimize 2 gün 1 gece ayırdık 🙂 İşte Budapeşte Gezi Rehberi..

1. BUDAPEŞTE HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Macaristan’ın başkenti, Orta Avrupa’nın tarihi dokusunu simgeleyen Budapeşte, Tuna Nehri’nin karşılıklı iki kıyısını kaplayan Buda ve Peşte şehirlerinden meydana gelmektedir. Bu şehrin tarihinde bizim yerimiz neymiş derseniz;

Osmanlı Dönemi

​Kanuni Sultan Süleyman tarafından ilk olarak 1526’da fethedilen Budin ve Peşte, bir buçuk asırlık bir Türk hakimiyetinden sonra 1686’da elden çıkmış. Türk idaresi sırasında, Karadeniz üzerinden Tuna yoluyla İstanbul’dan nispeten kolay ulaşılan bir beylerbeyilik merkezi olduğundan kolayca Türkleşmiş. Ticaret yollarının birleştiği bir yerde bulunan Budin ve Peşte, bir taraftan zengin bir ticaret şehri görünümü alırken, burada kurulan çeşitli vakıflar bu Orta Avrupa şehrine bir Osmanlı yerleşim merkezi manzarası verilmiş.

@Pinterest – Nevint Kurtay

1662 yılında burayı ziyaret eden Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde Budin ve Peşte’nin etraflı bir tasviri bulunmaktadır. Evliya Çelebi, Buda’da 25 cami, 47 mescit, 12 medrese, 16 mektep, 2 hamam, 8 kaplıca, 9 han, 1 saat kulesi ve 1 bedesten bulunduğunu bildirmektedir.

19. Yüzyıl

​19. yüzyılda Macaristan’ın bağımsızlık mücadelesi ve modernleşmesi dönemin karakterini oluşturmuş. 1848’de Habsburglara karşı başkentte ayaklanma başlamış ve bir yıl sonra bastırılmış. Budapeşte 1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması ile doğan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun iki başkentinden birisi olmuş. Budin ve Peşte’yi birbirine bağlayan ilk kalıcı köprü olan Zincirli Köprü de 1849’da açılmış. Peşte ülkenin idari, siyasi, ekonomik, ticari ve kültürel merkezi haline gelmeye başlamış.

20. Yüzyıl

​I. Dünya Savaşı’nın sonunda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yıkıldıktan sonra Macaristan Cumhuriyeti ilan edilmiş. 1920’de imzalanan Triyanon Antlaşması ise ülkenin bölünmesine ve Macaristan’ın nüfusunun ve topraklarının üçte ikisini kaybetmesine yol açmış.

@constanseuforia adresinden alınmıştır.

1944 yılında, II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru, Budapeşte kısmen Britanya ve Amerikan hava saldırıları tarafından tahrip edilmiş. Ancak Zincirli Köprü’deki aslan heykelleri savaşın yıkımından kurtulmuşlar. 38.000’den fazla sivil çatışma sırasında hayatını kaybetmiş. Budapeşte’de bulunan 250.000 Yahudi nüfusunun %20 ila %40’ı 1944 ve 1945 başlarında Nazi soykırımı yoluyla ölmüş.

Tuna Nehri’nde öldürülen Yahudilerden çıkarılması istenen ayakkabıların anısına

23 Ekim 1956’da Budapeşte’de demokratik değişiklikler talep eden barışçıl gösteriler başlamış. Göstericiler Budapeşte radyo istasyonuna giderek taleplerinin yayınlanmasını istemişler. Yönetimse göstericilerin vurulması emrini vermiş ancak Macar askerlerse silahlarını göstericilere vererek binanın ele geçirilmesini sağlamışlar. 1987 yılında, Tuna kıyısındaki Buda Kalesi Dünya Mirası UNESCO listesine dahil edilmiştir. Andrassy Bulvarı (Milenyum Yeraltı, Hosok tere ve Városliget dahil) 2002 yılında UNESCO listesine eklenmiş.

2. BUDAPEŞTE’DE GEZİLECEK YERLER

​Budapeşte, pek çok tarihi olaya ev sahipliği yapmış, eski medeniyetlerden biri olarak oldukça önemli ve güzel değerler barındırmaktadır. Asırlık evler, sokaklar, binalar, birbirinden güzel köprüler, her meydanda, her köşede yükselen heykeller, geçmiş ve bugün, iç içe sakin ve sessiz akan zamanın tadını çıkartıyorlar.

Özgürlük Köprüsü

Budapeşte Gezilecek Yerler linkine tıklayarak detaylı gezilecek yerler listesine ulaşabilirsiniz.

3. BUDAPEŞTE NEREDEDİR?

​Macaristan’ın başkenti olan Budapeşte, Orta Avrupa bulunmakla beraber Macaristan’ın en büyük ve en kalabalık şehridir. Ayrıca Avrupa Birliği’ndeki en büyük yedinci şehirdir.

Kuzeyinde Slovakya, batısında Avusturya, güneybatısında Slovenya ve Hırvatistan, güneyinde Sırbistan, doğusunda ise Ukrayna ve Romanya ile komşudur.

4. BUDAPEŞTE’YE NE ZAMAN GİDİLİR?

​Nemli bir iklime sahip olan Budapeşte’de, yaz aylarında sıcaklık 25-30 derecelere çıkmakla beraber kış aylarında ise 0 mertebelerine kadar düşmektedir. Bizim gibi kışı şehri keşfedenler, ince ama kat kat giyinmeye dikkat etsinler. Hava koşulları gezinizi zorlaştırıyor gibi gözükse de gerekli kıyafet ve ekipmanlara sahipseniz kışın gezmenin tadına varabilirsiniz.

Soğukta sıcak çikolata keyfi

Not: Ocak-Şubat aylarında içliksiz dolaşmak neredeyse imkansız diyebilirim. ayrıca eldiven/bere de şart!

5. BUDAPEŞTE’YE NASIL GİDİLİR?

​Budapeşye şehir merkezine 16 kilometre mesafede yer alan Ferench Lizst Uluslarası Havaalanı 3 defa üst üste Avrupa’nın en iyi havaalanı ödülünü kazanmıştır.
İstanbul’dan Budapeşte’ye olan uçuşlar gün aşırı (1 gün arayla) ve aktarmasız olarak yapılmaktadır. Pegasus ve Türk Hava Yolları İstanbul’dan uçuş gerçekleştiren havayolu firmalarıdır. Daha ucuza gideyim derseniz aktarmalı opsiyonlar da karşınıza çıkabilir. Bu durumlarda seçeneğiniz oldukça artmaktadır. Havaalanında şehir merkezine gitmek için Liszt Ferenc Airport 2 durağından 200E numaralı otobüse binerek 11 durak sonra Kőbánya-Kispest M durağında inip M3 metro hattına aktarma yapmalısınız.

6. BUDAPEŞTE’DE NEREDE KALINIR?

​Budapeşte her ne kadar ucuz sayılabilecek nitelikte olsa da, iş konaklamaya gelince durum biraz değişiyor. Budapeşte diğer Avrupa şehirleri gibi oldukça küçük bir şehir. Gezilecek yerleri ise genelde tek noktada toplanmış durumda. Hem gezilecek yerlerin Peşte tarafında olması hem de hotellerin neredeyse yüzde doksanının burada konumlanıyor olmasından benim tavsiyem daha hareketli olan Peşte tarafında kalmak.

Hotel Sasone

Şehrin en pahalı konaklanabilecek hotelleri Tuna Nehri etrafında yer alan çok yıldızlı hoteller oluyor. Tabi ki biz gezginler buralara ancak nehri turlarken görüyoruz. Biz daha çok fiyat/performans odaklı hotel tercihi yapıyoruz. Merkezden çok uzaklaşmamakta fayda var, uzaklaştığınızda ise ulaşım altyapısı oldukça iyi olduğu için sıkıntı yaşamazsınız. Kahramanlar Meydanı civarındaki hotelleri, Terez ve Erszebet Bulvarları ve Nyugati ile Keleti tren istasyonlarına yakın bölgelerde yer alan hotellerde kalabilirsiniz. Bizim tercihimiz nehre yakın olan Hotel SasOne oldu. ​Konum olarak mükemmele yakın, her yere yürüyerek ulaşabilirsiniz. Kahvaltı da bizi fazlasıyla tatmin etti. Aynı zamanda hemen yakınında bir metro istasyonu da mevcut.

7. BUDAPEŞTE HAVAALANI/ŞEHİR İÇİ ULAŞIM

​Budapeşte’de ulaşımda en iyi yöntem metro ve tramvay kullanımı, 3 farklı hatta çalışan metro ve 30 hatta sahip olan tramvayı kullanmak sizi trafikten kurtarıyor.

Tramvay hatları çalışma saatlerine duraklarda beklerken bakabilirsiniz. En sık kullandığımız hatlar; 2, 4, 6, 47 ve 49 numaralı hatlar oldu. Zamanınız az ve gezmek istiyorsanız Tuna Nehri boyunca ilerleyen 2 numaralı tramvay hattını kullanabilirsiniz.

Biz genelde enerjimizin yüksek olduğu sabah saatlerinde tempolu yürüyüşlerle gezilmesi gereken yerlere ulaştık. Akşam saatlerine doğru toplu taşıma kullanmaya başladık. Metro istasyonlarında yer alan bilet ofislerinden, bilet otomatlarından veya gazete sanat büfelerden bilet alabilirsiniz. Hemen hemen her metro istasyonunda biletleri kontrol eden memurlar yer almakta, bilet almadan yolculuk yapmak büyük risk. Dikkat etmenizi öneriyoruz.

Tek kullanımlık bilet 350HUF, otobüs şoföründen alırsanız 450HUF, 10’lu bilet 3000HUF’e satılıyor. Ulaşım aracına bindiğinizde biletinizi makineye okutuyorsunuz ve 60 dakika süresince seyahat edebiliyorsunuz.

Metro ve tramvay haritaları için tıktık!

Avrupa’nın En Eski Metrosu M1 Metro Hattı

​Tarihi pastanenin tam karşısında Avrupa’nın en eski metro hattı M1 metro hattı bulunuyor. 2 Mayıs 1896 tarihinde açılmış olup Londro Metrosu ve İstanbul’da yer alan Tünel’den sonra dünyanın en eski üçüncü yeraltı raylı sistemi unvanına sahiptir. Hattın uzunluğu 4.4 km olup 11 istasyona sahiptir.

Tarihi Budapeşte Metrosu

Vörösmarty ter de başlayıp Maxikoi ut’da bitmektedir. Hat boyunca aralarında Opera Binası, Kahramanlar Meydanı ve Szechenyi Termal Kaplıcalarının da bulunduğu Budapeşte’nin en önemli noktalarında durakları mevcut. Ayrıca metro istasyonlarının güzel bir çekiciliği bulunmakta. Fırsat bulursanız en az 1 kere binmenizi şiddetle tavsiye ediyorum.

8. BUDAPEŞTE MUTFAĞI

​Macaristan tarihine baktığımızda, şehre birçok devlet ve imparatorluğun hakimiyeti ve boyunduruğu altında bulunmuştur. Roma İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya Macaristan İmparatorluğu, Macaristan topraklarına bir zamanlar hakimiyet sağlamış imparatorluklar. Pek çok medeniyete ev sahipliği yaptığı için zengin mutfak kültürüne sahiptir. Macar mutfağında; Osmanlı, Avusturya, İtalya, Almanya ve Fransa mutfağından etkiler görülmektedir.

Macar mutfağı denince ilk akla gelecek olan baharat Paprika, yani acı biber. Acı biberle Osmanlı egemenliğindeyken tanışmalarına rağmen yemeklerinde kullanmayı hemen benimsemişler. Ancak hemen biz orada ne yiyeceğiz diye düşünmeyin 🙂 Bildiğimiz acı biber yerine tatlı paprika olarak kullanımı daha yaygın.

Kahvaltı

​Bir çok Avrupa şehrinde olduğu gibi burada da kahvaltı çok fazla çeşide sahip değil. Macarlar genelde bir poğaça ve yanında bir kahve ile kahvaltılarını yapıyorlar.

Çorba – Gulaş Çorbası

​Macar mutfağının ilk akla gelen yemeklerinden; Gulaş Çorbası.
Her yörenin kendine özgü bir gulaş çorbası olsa da otantik gulaş çorbasında sığır eti, patates, domates, kırmızı ve yeşil biber, soğan ve bol baharatla yapılıyor.

Gulaş Çorbası

 

Sebze Yemeği – Főzeléks

​Macar mutfağına Hopsburgların kazandırdığı bir sebze yemeği de főzeléks. Soğan, haşlanmış ya da kızartılmış bezelye, taze fasulye, kabak ve mercimeğin sütlü bir sosla karıştırılmasıyla hazırlanıyor.

Sebze Yemeği – Főzeléks

Paprika

Macar mutfağının olmazsa olmazlarında paprika, bir çeşit biber türü. Macarlar, 150 yıllık Osmanlı hakimiyeti döneminde tanıştıkları paprikayı, neredeyse tatlılar dışında hemen her yemekte kullanıyorlar. Uzun zaman adı ‘török bors’ yani Türk biberi olarak telaffuz edilen paprikanın hem acı hem de tatlı olanı, kuru veya taze olanı var. Acı olan bizdekiler gibi ağızda keskin ve kimilerini rahatsız edecek bir tat bırakmıyor.

Macar biberleri

Tokany

Macar yemekleri arasında susuz olmasıyla diğerlerinden ayrılan tokany, etlerin şerit biçiminde doğranarak paprika ve karabiber ile pişirilmesiyle yapılıyor. Tokany aslında gulaş çorbasının susuz şekli de denebilir. Bol baharatla servis edilen yemeğin yanında isteğe göre krema da eklenebiliyor.

Tatlı – Kürtős Kalács

​Tatlı olarak hem Prag hem de Budapeşte’de tam olarak Türkçe ismini bulamadığım bir ihtimal Makara diyebileceğimiz; şekerli, mayalı hamurdan merdanenin etrafına sarıp pişirerek kendine özgü şekli olan bir tatlı. Üzerine kakao, tarçın veya vanilya dökülerek çeşitlendirilebiliyor.

Tatlı – Kürtős Kalács

Tatlı – Palaçinka

​Bir başka Macar tatlısı da Palaçinka. İçine dövülmüş ceviz ve toz şeker serpip, ısıtarak yedikleri Palaçinka’nın üzerine ise sıcak çikolata sosu dökülebiliyor.

Tatlı – Palaçinka

9. BUDAPEŞTE’DE ALIŞVERİŞ

​Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de alışveriş konusunda oldukça seçenek var. Şehrin en önemli alışveriş caddesi olan Váci Utca ve etrafındaki birçok cadde turistlerin uğrak noktası olmuş durumda. Sadece yayaların kullanımına açık olan cadde, Vörösmarty Meydanı’ndan başlamaktadır. Çok sayıda restoran, cafe, mağaza ve butik bulunan cadde alışveriş için ilk adres. Ayrıca Margit Köprüsü’nden başlayan ve 4 kilometre uzunluğa sahip Nagykörút diğer alışveriş bölgelerinden biri.

Budapeşte’de Avrupa’nın genelinde olduğu gibi Pazartesi – Cuma günleri 10.00 – 18.00 saatleri arasında çoğu yer açık. Ancak büyük marketler ve AVM’ler daha geç kapanıyor. Cumartesi ise dükkanlar saat 10.00 – 13.0 saatleri arasında çalışıyor. Pazar günleri ise çoğu yer kapalı. Hafta sonu Budapeşte kaçamağı yapacakların dikkatine. Alınacakları pazar gününe bırakmayın!

10. BUDAPEŞTE İLE SAAT FARKI

​Türkiye 2016 Eylül itibari ile UTC+3 saat diliminde ve Budapeşte UTC+2 saat dilimindedir. Hal böyle olunca 1 saat zaman farkı vardır. Budapeşte’nin saati Türkiye’ye göre 1 saat geridedir.

11. BUDAPEŞTE PARA BİRİMİ

​Avrupa Birliği’nde olup ancak Euro kullanmayan ülkelerden birisine daha geldik 🙂 Macaristan, kendi para birimi olan Macar Forinti yani kısaltılmış adıyla HUF kullanmakta. 2017 Kasım itibari ile 1000HUF, yaklaşık 14 TL’ye karşılık gelmektedir. Her geçen gün global piyasada değer kaybeden Türk Lirası umarız tekrardan güçlü konuma gelir. İki sene öncesinde 1000HUF’u 10 Türk Lirası’na satın alabiliyorduk.

Türkiye’de bu para birimini bulmak çok zor, Aksaray, Eminönü civarlarında bile bulunmuyor. Kış seyahatimizde Budapeşte sonrası Euro kullanılan ülkelere de gideceğimiz için biz gitmeden Euro yaptırdık. Havaalanlarında zorunlu olmadıkça para bozdurmamanızı tavsiye ederim. İdeal olan şehir içinde, çok turistik olmayan bir döviz bürosundan döviz değişimi yapmak. Kısaca, bir miktar komisyon almalarına rağmen şehir içindeki bürolar, diğer yerlerden çok daha uyguna gelmektedir.

12. BUDAPEŞTE FAYDALI BİLGİLER

​Budapeşte, birçok Avrupa şehrine göre daha güvenli, ancak turistleri hedef alan kötü niyetli kimseler de yok değil. Öncelikle kalabalık caddelerde ve metro istasyonlarında ceplerinize dikkat edin. Yan kesicilik vakaları her geçen gün artıyor.
Yangın: 105
Polis: 107
Ambulans 104

13. BUDAPEŞTE İÇİN VİZE GEREKLİ Mİ?

Evet, Macaristan’a gitmek için Schengen vizesi almak gerekmektedir. Yeşil (Hususi) ve Gri (Hizmet) pasaportlara vize uygulanmamaktadır. Bordo (Normal) pasaporta vize istenmektedir.
Schengen Vizesi başvuru ipuçları için tıktık!
Schengen Vizesi gerekli evraklara buradan ulaşabilirsiniz.

14. BUDAPEŞTE’DE BİSİKLET

​Budapeşte şehrini bisikletle keşfetmekte ayrı bir keyif olacaktır. Özellikle Tuna Nehri çevresinde bu keyfi yaşamak lazım. Bisiklet için Peşte tarafı düz bir alanda olduğu için daha ideal ve bisikletle rahatça gezebilirsiniz. Buda tarafı ise biraz daha tepelerden, inişli-çıkışlı yollardan oluşuyor. Bu yüzden Buda tarafını bisikletle pedallamak zorlayıcı olabilir.

Budapeşte’de bisiklet