Öğrenciyken dört gözle beklenen neredeyse tek şey yaz tatili. Lisans hayatını yeni sona erdiren biri olarak size tavsiyem hiçbir yazınızı boşa geçirmeyin. Alın sırt çantanızı gidin gidebildiğiniz yere kadar. Interrail gibi sırt çantalı gezmeler dışında Amerika’nın öğrencilere sunduğu Work&Travel (WAT) gibi imkânlardan da yararlanmak lazım. Work&Travel; Amerika’nın başlattığı bir kültürel değişim projesi hem Amerika’ya gidip kalma olanağı sunar, hem de biraz para kazanıp gezip tozar, eğlencenin dibine vurabilirsiniz. Ayrıca İngilizce geliştirme konusunda da kişinin sosyalliğine bağlı olarak geliştirme imkânı sunuyor.
Hemen hemen bütün Hollywood filmlerinde gördüğümüz FedEx kamyonu
Macera dolu bir yaz geçireceğim, ben Amerika’yı keşfedeceğim diyecekseniz bu program ve tatil hakkında birçok şeyi göz önünde bulundurmanız, aynı zamanda da iyi bir plan yapmalısınız. Bu konuda elimden geldiği kadar sizlere yardımcı olmaya çalışacağım, şimdiden teşekkürler…
1. WORK AND TRAVEL NEDİR?
1960’lı yıllarda Amerika’yı dünyaya tanıtmak, genç kesimlere güzel bir deneyim yaşatmak, gelsinler para kazanıp ülkemizi gezsinler, eğlenip, dillerini geliştirsinler diye başlatılan bir programdır ve günümüzde çoğu dünya ülkesinden oldukça talep görmektedir. Bir başka deyişle; Work And Travel programı Amerikan Hükümeti tarafından yürütülen, dünyanın farklı coğrafyalarından gelen üniversite öğrencilerinin tatilleri süresince Amerika’da çalışarak, İngilizcelerini geliştirme yarayan, dünyadaki farklı kültürleri tanımalarını sağlayan kültürel değişimli bir öğrenci programıdır. Work And Travel programı Amerika’yı yabancı bir turist gibi değil lokal bir turist gibi yaşayarak anlamanızı sağlar. Bütün bunları sağlarken de çalıştığınız işten seyahat harcamalarınızı karşılayarak, ülkenize dönerken alışverişe kaptırmazsanız kendinizi parayla bile dönebilirsiniz.
Ayda ortalama 1000-2000$ kazanabilecek ve yaşam masraflarınızı, Amerika’daki alışveriş ve seyahat masraflarınızı karşılayabilirsiniz. Rüyalar, özgürlükler ülkesi Amerika’yı para kazanarak gezeceksiniz ve dilediğiniz gibi özgürleşeceksiniz. Kısaca eş zamanlı olarak hem çalışıp hem de tatil yaparak ayaklarınızın üzerinde durabileceksiniz. Bu deneyim sonrası emin olun ki hiç unutamayacağınız bir tecrübe kazanarak ülkenize döneceksiniz.
Zaman olarak program 3 ay yasal olarak çalışma, 1 ay turist olarak dolaşmanızı sağlar.
2. WORK AND TRAVEL’A KİMLER KATILABİLİR?
Work and Travel programına katılmak için temel şart üniversite öğrencisi olmak ve tam zamanlı örgün bir eğitim alıyor olmaktır. Aynı zamanda programa katılan adayların programdan maksimum verim elde etmeleri için en az orta seviyede İngilizce konuşabiliyor olması beklenir. Bununla yetinmeyip, 4 üzerinden en az 2 ortalamanın olması ve son olarak da aşağıda belirteceğim işlemler/ücretler ne yazık ki yerine getirilmesi gereken prosedürlerdir.
3. WORK AND TRAVEL’DA NE TÜR İŞLER YAPILABİLİR?
Ben Wisconsin Dells şehrinde Kalahari Resort’ün su parkı bölünde cankurtaran olarak göreve başladım. Cankurtaranlık yaparken genel olarak haftada 40 saat çalışıyordum. Şehri derinlemesine öğrenmemiz ve artık her şeye hâkim olmamızla beraber ikinci iş arayışlarımıza başladık. İlk 8 hafta sonu itibari ile ise ikinci işime Mt. Olympus Resort’te housekeeper (oto temizlik görevlisi) olarak başladım. Bu işleri yaparken yeri geldi havuza küçük çocuklar için havuza atladık, yeri geldi yer temizledik ama bunları yaparken gocunmadım. Çünkü bunları bilerek hedeflerim doğrultusunda gitmiştim. Tek derdim vardı; yabancı bir ülkede yaşayarak, çalışarak, kendimi geliştirmek istiyordum. Ama tabii ki isterseniz; aşçı da olabilir, alışveriş mağazası ya da kafe çalışanı da, hatta Alaska’daki balık fabrikalarında bile çalışabilirsiniz. 6-7 ay önceden bir kuruma başvurursanız iş konusunda bolca seçenek olacaktır!
Kalahari Resort Water Park
4. WORK AND TRAVEL’A HANGİ FİRMA İLE GİDİLMELİ?
Bu işleri Türkiye’de organize eden bir aracı firma bulmadan, programa başvurmanız ve kabul almanız çok zor. Amerika ile tüm süreçlerini yönetecek olan bu firmaların İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde ofislerde var. Ben şahsen “Ozman” firmasını öneririm. Ofisi Beşiktaş’ta, gidip bir çaylarını için muhakkak. Hoş sohbetli insanlardır, her işleminizi de halleder, kafanızdaki soru işaretlerini cevaplarlar. Ozman firmasının web sitesi için href=”http://www.ozman.com.tr/ozman-work-and-travel/”>tıklayınız.
Firma gerçekten çok önemli, Wisconsin Dells’e vardığımızda birçok öğrenci grubu hostelsiz ya da işsiz kalmışlardı. Bu durumu göz önünde bulundurarak gideceğiniz firmayı iyice araştırın ve gerçekten eminseniz başvurunuzu yapın
5. WORK AND TRAVEL’A KATILIM ÜCRETİ NE KADAR?
2011’lere baktığımızda dolar 1,4 mertebelerindeyken günümüzde dolar yükselişi devam etmektedir. Hal böyle olunca da biraz para kazanayım mantığıyla yaklaşmanızın çok da mantıksız olmayacağını düşünüyorum ancak bu programı sadece para kazanma fırsatı olarak görmenizin sizi hayal kırıklığına uğratacağını da hatırlatmak isterim.
Danışmanlık ve vize ücreti $1500 civarları, uçak bileti $600-$700, yanınıza aldığınız harçlık $1000 derken sadece programa katılmak için $3000-$3500 civarında bir harcama yapacaksınız. Orada bulunduğunuz süre içinde kazandığınız para anca harcadığınızı çıkartıp, orada geçinmenize yani yeme, içme, ulaşım, aktiviteler ve belki de sonrasında Amerika’da biraz seyahat etmenize yetecek kadar oluyor. Tabi bu genelleme üzerine kurulmuş bir senaryo. Wat programının asıl eğlence/macera maksatlı olduğunu unutmayın ve kendinizi para kazanacağım diye hırpalamayın. Program ücretlerini bir kenara koyun, orada kazandığınız parayı gezmeye, tozmaya ve alışverişe rahat rahat harcayın.
6. WORK AND TRAVEL’DA NE KADAR KAZANILIR?
Yine geldik bazılarının sevip bazılarının sevmediği konuya, arkadaşlar şimdi para olayı tamamen seçeceğin mesleğe ve işin türüne göre değişir. Amerika’daki işlerin neredeyse % 100’ü saatlik ücret öder. Bu ücretler ya hesabına yatar ya da sana çek verirler. Hesabına yatması için gittiğin şehirde şirketin anlaşmalı olduğu bankaya gidip hesap açtırman gerekir. Çek kısmına gelirsek ise bankaya gidersin ve nakit olarak bankadan alırsın. Aslında bu programın en güzel yanı da daha sen işe başvururken, senin saatlik ücretini aracı firma sana sözleşmede gösterir. Genelde olarak, saat başına $7,5-12 arasında değişen ücretler olur. Çok para kazanmak istiyorsanız hiç düşünmeden rotanızı Alaska’ya çevirin.
Para nasıl kazanılır?
Ortalama olarak ayda kazanılacak tutar $1000-$1500 aralığındadır.
7. AMERİKA’DA NE KADAR PARA HARCANIR?
En önemlisi olan konaklama ile başlamak lazım, genelde 4 kişilik bir ihtimal denk gelirseniz de 2 kişilik odalarda kalabilirsiniz. Rahatıma düşkünüm derseniz tek kişilik odalar da bile kalabilirsiniz. Ben Wisconsin’de çalışırken 3 kere yer değiştirdim. İlki haftalık $80’dan 2 hafta, ikincisinde haftalık $50’dan 8 hafta ve son olarak $75’dan 2 hafta kalarak çalışma süremi tamamladım.
Sonuç olarak kiraya aylık $300-$400 verseniz, yemek içme masrafı da $200-$300 olsa size kazandığınız paranın yaklaşık yarısı kalmış oluyor. Tabi ki bu rakamlar şehirden şehire çok fazla değişkenlik gösterebilmektedir. Benim gibi “Alışveriş ve gezme için bana daha fazla para lazım” derseniz ikinci iş opsiyonunu da göz önünde bulundurmalısınız.
8. DÖNERKEN VERGİ İADESİ NASIL ALINIR?
ABD vatandaşı olmadığınız için, ABD’de ödediğin vergileri alabilirsiniz. WAT ‘a gönderen firma veya vergi iadesi işi yapan firmalar bu konuda hizmet vermektedirler. Ödediğiniz vergilerin büyük çoğunluğu, Türkiye’ye geri döndükten sonra yapacağın başvuru ile size ödenecektir.
9. WORK AND TRAVEL SANA NE KAZANDIRIR?
Öncelikle ‘özgüven’ kazandırır. Yakınınızda hiç kimse olmadan kendi ayaklarınızı üstünde durmayı öğrenip, elde olan paraya göre yaşamınızı idame ettirme konusunda oldukça geliştiricidir.
Dil konusuna gelecek olursak; kişiden kişiye değişeceği gibi işten işe de dil geliştirme imkânı değişmektedir. Giderken orta üstü İngilizceniz yoksa zaten sizi konuşmanın aktif olacağı bir işe yollamıyorlar. Bu konuda dürüst olmanın daha doğru olacağını düşünmekteyim.
Bunların dışında gerek farklı kültürlerle tanışma, onlarla bir arada yaşama, hem dünyaya bakışını hem kendine olan bakışını değiştirecek ve kesinlikle gidilmesi gereken bir programdır.
10. NEDEN WORK AND TRAVEL YAPMALI?
√ Yukarıda da bahsettiğimi gibi kendine güvenin gelir, yani özgüven up!
√ İngilizce seviyen artabilir aynı zamanda gittiğinden daha da kötü olabilir. Bu kısım sizin azminize ve hırsınıza bağlıdır. Ne kadar merak o kadar gelişim.
√ Onlarca ülkeden onlarca insanla tanışabilirsiniz; Amerikalı, Meksikalı, Rus, Çinli, Koreli, Tayvanlı…
√ Ömrünüz boyunca unutamayacağın maceraları, en unutulmaz anılarını yaşarsınız.
√ Özgürlük kavramının ne olduğunu iliğine kadar hissedersiniz.
√ Dünyada başka insanların, başka milletlerin, kültürlerin ve dillerin olduğunu öğrenip, onlara saygı duymayı öğrenirsiniz.
√ Bedavadan biraz pahalıya, hayatın boyunca satın alamayacağın kıyafetleri satın alırsınız. Birçok dev firmanın mağazalarının, outlet olanları bulunur. Türkiye ile kıyaslanamayacak fiyatlarla ayakkabıdan, kıyafetlere, saatlere, güneş gözlüğüne kadar alabileceğin çok şey var.
√ Ömründe binemeyeceğin arabalara kiralayarak da olsa binip, gezinizi o araçla yapabilirsiniz.
√ Eğ-len-mek! Eğlence parkları, güzel destinasyonlar, partiler, sahiller. En çok sevilen kısımların başında geliyor gibi…
11. WORK AND TRAVEL SIRASINDA KARŞILAŞILACAK SORUNLAR NELER?
× Öncelikle her şey istediğiniz gibi gitmeyecek, yani zorlanacaksınız. Size anlatıldığı veya söylendiği gibi büyüleyici, parlak ve güzel değil. Her gidenin başına iyi veya kötü birçok şey gelmiştir. Ama önemli olan bu kısımların üstesinden gelebilecek güce ve kuvvete sahip olmasıdır.
× Klasik jet lag sendromu; jet yorgunluğu veya eşzamanlama bozukluğuna bağlı olarak biyolojik ritim bozulması uzun uçuş sonrası ilk karşılaşılacak sorun.
× Yemek sorunu en önemlilerin başında gelmektedir. Çok geniş bir mutfaktan Amerika mutfağına gidince size sürekli fast-food hitap etmeyebilir. Aşırı porsiyonlu, yağlı yiyeceklere ve kilo almamaya dikkat.
× Oda arkadaşlarınızla sorunlar yaşayabilirsiniz.
× Aile ve arkadaş özlemi, burada tavsiyem anın tadını çıkartarak zamanını en güzel şekilde geçirin. Döndüğünüzde yapamadığınız şeyler için pişman olmayın J
× İlk yurt dışı deneyimiyse plan yapma ve rota oluşturmada biraz zorlanabilirsiniz. Sonrasında ise istediğin yere gidecek ruha sahip olursun.
12. WORK AND TRAVEL’A NASIL KARAR VERDİM?
@Wisconsin Dells Downtown
Arkadaşlar benim başımdan geçenleri bu kısımda kısaca anlatmaya çalışacağım.
Wisconsin eyaletinin Wisconsin Dells şehrinde cankurtaran olarak çalışamaya başlayacaktım. Öncesinde Lufthansa Havayolları ‘ndan aldığımız biletle öncesinde Frankfurt sonrasında ise Chicago’ya aktarmam vardı. Chicago’dan ise Dells şehrine Greyhound otobüs firması ile gidecektim. Uçak otobüs aktarması oldukça olaylı ve koşuşturmalı geçti. Üstünüzde $1000 dolar ve 1 koca valizle bir o yana bir bu yana nereye gideceğim diye araştırırken bir anda karşınıza zencilerin çıkmasıyla doğal olarak irkiliyorsunuz. 14 saatlik uçuş ve 5 saatlik otobüs yolculuğu ve 4-5 saatlik beklemeyle beraber yaklaşık olarak 24 saat sonra Dells şehrine vardım.
Bu kısımda şirketlerde de değişik işleyişler mevcut; bazı WAT şirketler veya taksiler sizi havalimanında karşılayarak gideceğiniz şehre götürmektedirler. Giderken hem heyecanlıydım hem de tedirgindim bununla beraber cevabını bilmediğim bir sürü soru.
Kafanızda hiç büyütmeyin, bazen akışına bırakmakta fayda var.
İlk gün bize cankurtaranlık anlamında temel oryantasyon eğitimi verdiler, sonrasında bir kitapçık ile eve yolladılar. Ertesi gün 25 soruluk bir sınava girdik. Sınavda yanlış hatırlamıyorsam 70 puanın altında kalan ikinci aşama olan yüzme ve dalış sınavına giremiyordu. Sınav haftada 1 yapıldığı için bir arkadaşımız tam 3 hafta bu sınavı geçmek için uğraştı. Maalesef böyle şeyler de olabiliyor. Sınav sonrasında ise 100 metrelik serbest yüzme ve 4 metrelik bir havuzda suyun dibinden bir parça çıkarma sınavları vardı. Bunları geçemeyenler standart lifequard oluyordu, bizim gibi geçenler de deep lifequard oluyorlardı. Saatlik ücrette sadece $0,5 ‘lık bir fark vardı.
Zaten 1 hafta sonra, bütün ekip işine alışmıştı ve her şey normale dönmüştü. İnsanlar iyiydi, ortam güzeldi ki Amerika’yı oldukça sevmiştim.
Bizim gibi çeşitli ülkelerden birçok WAT’çı gelmişti, güzel arkadaşlıklar edinmiştik. Bir daha sorsalar “Anıl tekrar WAT’a gider misin?” diye cevabım kesinlikle “EVET” olur. Böyle şanslar her zaman önünüze gelmiyor. Her zaman söylediğim gibi üniversite hayatınızdaki hiçbir zamanı boşa geçirmeyin. Dolu dolu yaşayıp bolca gezip, eğlenin sonrasında dünyalar kadar paranız da olsa bu kadar uzun tatilleriniz olmuyor. Kısacası hayatınızdaki en keyifli anlardan birini yaşayabilirsiniz.
13. ÖNERİLER
! Work And Travel programına giderken, tatile gidiyor gibi düşünmeyin! İnsanı oldukça yorar, bildiğin bir işte çalışıyormuş gibi olacaksınız.
! Filmlere aldanıp pembe düşler kurmayın. Ülkede konforlu ve güzel bir yaşam olduğu gibi sefaleti yaşayan insanlar da vardır. Hayallerinizi gerçekçi seviyeye indirerek gitmenizi şiddetle tavsiye ederim.
! Para kazanmak geri dönmek için kesinlikle bu program ile Amerika’ya gitmeyin. Bu program size para kazandırdığı gibi aynı zamanda paranızı da harcatmaktadır. Para biriktirmek için gidecekseniz bir ihtimal de olsa Alaska’yı düşünmekte fayda var.
! Daha işi ve çalışacağın şehri seçme aşamasında gezi kısmını ve rotanı düşünerek kendinizi motive edebilirsiniz.
! Çalışacağın işi kendine uygun seçmelisin yoksa 3 ay işkence haline dönüşebilir.
! İmkanınız olursa 2-3 arkadaş bir araba alıp, kalan 1 aylık gezi süresince arabayla istediğiniz yere gidip döneceğiniz şehirde de arabayı satabilirsiniz.
Wisconsin Dells şehrini anlattığım yazıma tık tık!
Son 1 aydaki gezi rotamı anlatacağım yazıyı da yakında paylaşacağım.
BernAnıl Keşifte © 2018. Tüm hakları saklıdır.